Sytuacja na Odrze pod stałym monitoringiem – spotkanie minister Anny Moskwy z wojewodami

Minister Anna Moskwa podkreśliła, że przygotowana przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska procedura wprowadza jednolity, trzystopniowy system ostrzegania. Zgodnie z instrukcją wystąpienie stopni alarmowych uzależnione jest od wielkości parametrów oraz wskaźników, takich jak m.in. temperatura, odczyn pH, stosunek azotu i fosforu, zasolenie oraz obecność fitoplanktonu, w tym „złotych alg”.

We wprowadzonej procedurze, w przypadku ogłoszenia stopnia alarmowego GIOŚ powiadamia odpowiednie służby maksymalnie w ciągu jednej godziny.

Wdrożenie procedury było możliwe na podstawie prowadzonego przez Centralne Laboratorium Badawcze GIOŚ monitoringu interwencyjnego, w ramach którego wykonano już blisko 50 tys. badań. Ich wyniki na bieżąco są przekazywane do Wód Polskich, Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska oraz pięciu wojewódzkich inspekcji, które z kolei informują lokalne służby.

Oprócz wpływu zasolenia czy temperatury na rozwój alg, eksperci dostrzegają również ścisłą zależność tempa ich namnażania od obecności azotu i fosforu. Biogeny te są obecne w ściekach bytowych. Dlatego też działania kontrolne prowadzone przez inspekcje ochrony środowiska obejmują również instalacje zrzutu ścieków przez przedsiębiorstwa wodno-kanalizacyjne. Służby sprawdzają także czy nie dochodzi do przekroczeń zrzutów.

Ważnym elementem spotkania było także przedstawienie przez Instytut Ochrony Środowiska - Państwowy Instytut Badawczy postępów pilotażowego projektu, polegającego na wdrożeniu elektronicznego systemu do stałego, całodobowego pomiaru jakości wód powierzchniowych Odry oraz kanałów odrzańskich. System ten składa się z zespołu czujników pomiarowych umiejscowionych w pławach lub na powierzchni istniejącej infrastruktury hydrotechnicznej, a także z urządzeń do transmisji danych oraz specjalistycznego oprogramowania. Instalacja systemu już się rozpoczęła, natomiast uzyskiwanie pomiarów w trybie ciągłym rozpocznie się na początku kwietnia. Dane będą zestawiane i opracowywane przez GIOŚ, a wyniki będą publikowane na stronach internetowych.

Jednocześnie podczas spotkania poinformowano o intensywnych pracach prowadzonych w ramach nowych badań naukowych. Ich celem jest próba poznania mechanizmu powstrzymania zakwitu „złotych alg”. Podczas badań naukowcy zweryfikują także możliwości przeciwdziałania rozwojowi tych glonów. Pozwoli to ograniczyć ewentualne skutki tego zjawiska.

Spotkanie stało się także okazją do zaakcentowania dobrej współpracy pomiędzy poszczególnymi służbami i instytucjami, jak również pomiędzy województwami odrzańskimi.

W spotkaniu z wojewodami w Katowicach uczestniczyli również przedstawiciele Ministerstwa Infrastruktury, Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska, Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska, Instytutu Ochrony Środowiska-Państwowego Instytutu Badawczego, Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie, jak również Wojewódzkich Inspektoratów Ochrony Środowiska, Straży Pożarnej i Policji.