Ciekawostki historyczne: Wrocławski Mezotonowiec przy ul. Kołłątaja

Słynny modernistyczny galeriowiec - Mezonetowiec (od franc. „mieszkanie dwupoziomowe”) przeszedł gruntowny remont.  Budynek mieszkalny znajduje się przy ul. Kołłątaja we Wrocławiu, został wzniesiony w latach 1958−1960 według projektu Jadwigi Grabowskiej-Hawrylak, Edmunda Frąckiewicza oraz Igora i Marii Tawryczewskich. Obiekt wpisano do rejestru zabytków w 2017.

Przykład wrocławskiego modernizmu

Budynek powstał na przełomie lat 50. i 60. według projektu zespołu młodych architektów, który tworzyli: Maria i Igor Tawryczewscy, Edmund Frąckiewicz i Jadwiga Grabowska-Hawrylak. Uchodzi za jeden z najbardziej oryginalnych przykładów powojennego wrocławskiego modernizmu. Specjaliści uznają Mezonetowca za wyjątkowy w skali europejskiej. Architekci wzorowali się w swojej pracy na rozwiązaniach, jakie wprowadzał w swojej twórczości Le Corbusier (zwany papieżem modernizmu), jak i inni zachodni architekci tworzący najlepsze mieszkaniowe realizacje lat pięćdziesiątych. Inspiracje te dotyczyły zarówno układu funkcjonalnego wnętrz, jak i plastycznego kształtowania elewacji.
W siedmiokondygnacyjnym budynku są 54 dwupoziomowe mieszkania, które mają po ok. 70 metrów kw. Na niższym jest kuchnia i pokój dzienny, na wyższym dwie sypialnie i łazienka. Mieszkania mają po dwa balkony: większy z salonu i miniaturowy z sypialni piętro wyżej. Ostatnia siódma kondygnacja mieszkalna to jednopoziomowe mieszkania z tarasami, dla których wygospodarowano część dachu. Jest ona prawie niewidoczna dla obserwatora z poziomu ulicy.

Budynek ten jest galeriowcem, jego bryła ma kształt wydłużonego prostopadłościanu z dostawionymi od strony zachodniej dwiema przeszklonymi klatkami schodowymi prowadzącymi na galerie poszczególnych kondygnacji mieszkalnych. Konstrukcję budynku tworzy system poprzecznych ścian nośnych. Na parterze znajdują się sklepy i punkty usługowe, do których wejścia znajdują się z poziomu podwyższonego chodnika od strony ul. Kołłątaja.

Jest to pierwszy w Polsce blok mieszkalny z okresu PRL z dwupoziomowymi mieszkaniami, z dwustronnym doświetleniem pomieszczeń i z dwoma balkonami na lokal oraz rzadki przykład budynku, w którym starano się spełnić założenie Le Corbusiera dotyczące funkcjonalności budynku mieszkalnego w tym powierzchni lokali użytkowych.

Od wielu lat budynek niszczał. Przez lata lokatorzy na własną rękę odświeżali wnęki, wymieniali okna i drzwi.

Mezotonowiec po remoncie, 2022

Mezonetowiec wygląda jak nowy. Po trzech latach zakończył się remont słynnego wrocławskiego galeriowca przy ulicy Kołłątaja. Prace kosztowały ponad 11 mln zł, z czego ponad 8 mln zł pochodziło z budżetu miasta Wrocławia.

Budynek ma w końcu jednorodną kolorystykę z charakterystyczną słoneczną żółcią na sufitach balkonów. Wymieniono balustrady, zamontowano system odwodnienia galerii, wymieniono elektrykę. Nowe są tynki, jednakowe okna i drzwi do mieszkań oraz cała płyta galerii, a także posadzki z lastryko. Decyzji o rozpoczęciu remontu nie ułatwiały jego koszty liczone w milionach oraz podział mieszkańców na dwie odrębne wspólnoty z różnymi administratorami. Sprawę pchnęła decyzja Miejskiego Konserwatora Zabytków o wpisaniu galeriowca do rejestru zabytków. To ułatwiło starania o publiczne dotacje na odnowienie budynku.

Projekt remontu przygotowała pracownia VROA Architekci. Roboty ruszyły 2020 r. i było podzielone na kilka etapów. Najpierw odnowiono tylną elewację. Ostatnim punktem przedsięwzięcia był remont mniejszej części przedniej elewacji, z której rusztowania zdjęto przed kilka dniami.

Koszt prac wyniósł ponad 11 mln zł, z czego ponad 8,2 mln zł poszło z budżetów Miejskiego Konserwatora Zabytków oraz Zarządu Zasobu Komunalnego.

red./

źródło: wroclaw.pl/; wikipedia.org/